TFF’DE YENİ YÖNETİM: MHK DEĞİŞİKLİĞİ
Türk futbolunda gün geçmiyor ki yepyeni bir gelişme yaşanmasın; neredeyse her sabah güne başladığımızda futbolda yeni istifalarla, yeni atamalarla uyanıyoruz. Henüz Türkiye Futbol Federasyonu eski başkanı Nihat Özdemir’in istifası gündemde sıcaklığını korurken; bu sefer de hafta sonu gündemimiz Merkez Hakem Kurulu Başkanı Ferhat Gündoğdu’nun istifası oldu. Peki bu sürece nasıl gelindi; aşağıdaki yazıda bu konuyu inceledik.
MHK Değişikliğine Giden Süreç
8 Mart 2022 tarihinde haber spor medyasına bomba gibi düştü; Türkiye Futbol Federasyonu, Merkez Hakem Kurulu (MHK), Süper Lig’de görev alan hakem kadrosunu yeniden belirlerken 13 ismi listeden çıkardı. Hakemlerden Cüneyt Çakır, Fırat Aydınus, Bahattin Şimşek, Hüseyin Göçek, Ali Palabıyık, Abdulkadir Bitigen, Burak Şeker, Suat Arslanboğa, Mert Güzenge, Tugay Kaan Numanoğlu, Alper Ulusoy ve Halis Özkahya kızağa çekilen isimler oldu.
Bu hakemlerin içinde FIFA kokartlı hakemimiz Cüneyt Çakır’ın da yer alması hem kamuoyunu şaşkınlığa uğrattı hem de çoğu kişinin tepkisini çekti.
Bu kararla ilgili konuşan eski MHK başkanı Ferhat Gündoğdu, gazeteci Atilla Gökçe’ye verdiği röportajda bu durumun gerekçesini şu şekilde ifade etti: “Performans, yıpranma ve gençleştirme gerekçeleriyle aldık.” Bir anda işsiz kalanlar için de “Sözleşmeleri bulunan hakemlere hak ettikleri tazminat da ödenecektir” dedi. MHK Başkanı Ferhat Gündoğdu, “Görevden ayrılan arkadaşlarımızı futbolun ve camianın dışında tutmayacağız. Onlarla diyalogumuz ve eğitim konusundaki iş birliğimiz devam edecek” dedi.[i]
Ferhat Gündoğdu yayıncı kuruluştaki konuşmasında ise son dört aydır hakemleri gözlemlediklerini söyleyen Gündoğdu, bazı hakemlerin FETÖ ile bağlantılı olduğu iddialarını ve kulüplerin baskı uyguladığı iddialarını reddetti: “Bazı arkadaşlarımız bilerek veya bilmeyerek kurumun üzerinde davranışlar içerisinde olmaya başladılar. Biz bir toplum içerisinde yaşıyoruz, rol modellerimiz var. Özellikle bu rol model arkadaşlarımızın, kendi konumlarından dolayı bu davranışlarının kendileri için normal olan ve bulundukları statülerin onlara tanıdıkları ayrıcalıklardan hakemlik sisteminin olumsuz etkilendiğini anladık. Davranışlarında hür olmayan hiçbir insan doğru karar veremez. Hakemlerden beklenen rahat ve hür iradeyle karar vermesi. Bu etkileşimin kurumu yıprattığına kesin kanaat getirdikten sonra 10 haftayı dahi beklemeden, 1 gün dahi beklemeye Türk futbolunun tahammülü yok. Her hafta aldığımız eleştiriler, Türk hakemliği üzerinden yapılan değerlendirmeler zarar veriyor. Sistemde sıkıntı yaratan kişilerle yollarımızı ayırmaya karar verdik.” dedi.
Gündoğdu kendilerine talep gelmediğini de ifade etti: “Hiç kimseden talep gelmedi. Buna TFF Başkanı da dahil. TFF Yönetimi’nden talep ve baskı gelmedi. Buna hiçbir kulüp de dahil olmadı. Bu listeyi tamamen ben ve kurumum belirledi. Bu listeden tamamıyla ben sorumluyum, ben yaptım.” dedi.[ii]
MHK’nin görevden aldığı 13 hakem TFF Tahkim Kurulu’na itirazda bulundu; yapılan itirazları inceleyen Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu, Merkez Hakem Kurulu’nun (MHK) görevden aldığı hakemler ve gözlemcilerin itirazlarını kabul etti. MHK Başkanı Ferhat Gündoğdu’nun da hazır bulunduğu duruşmada, hakemleri haklı bulan Tahkim Kurulu, MHK’nin kararını bozdu.[iii]
Tahkim kurulundaki duruşma oldukça hararetli geçerken duruşmada hakemlerin avukatları MHK Başkanı Ferhat Gündoğdu’yu epey terlettikleri kaydedildi.
Avukatların, “Yaş kriterine göre hakemlerin işine son verdiyseniz, hakemliği süren 40 yaş üstü isimler nasıl maç yönetebiliyor?” sorusuna Gündoğdu yanıt veremedi. Avukatlar, performans yüzünden görevine son verildiği söylenen hakemlere dair gözlemcilerin verdiği tüm notların ve de yaptıkların değerlendirmelerle, atletik performans verilerini talep etti. Ancak MHK Başkanı bu konuda da Tahkim Kurulu’na bilgi ve belge sunmadı.[iv]
Avukatlar, sezon ortasında talimat değişiklikleri yapılarak MHK’ye çok geniş çaplı hakem değişiklik hakkı oluşturulduğunu belirterek, bunun hukuki olmadığını savundu. Bilindiği üzere Halis Özkahya’nın hakemliğini bırakmasından sonra Süper Lig hakem sayısı 25’ten 24’e düştü. Ardından MHK, hakem sayısını 27’ye çıkardı. MHK talimatında 29 Aralık 2021’de bir değişiklik yapıldı. Eklenen geçici 6. maddeyle kadroların yüzde 60 oranında artırılması hükme bağlandı. Talimatın 45. maddesinde hakem sayısının yüzde 30 değiştirilebileceği hükmü de yer alıyor. Bu hüküm artırma yönünde olduğu gibi azaltma yönünde de kullanılabiliyor. MHK, bu sezon ortası talimat değişikliğiyle neredeyse hakemlerin yüzde 100’ünü değiştirme olanağı yarattı. Avukatlar, buna da itiraz etti.[v]
Hakemlerin İtiraz Noktaları
Hakemlerin itiraz noktalarına bakarsak belki Tahkim’in kararının gerekçelerinin ipuçlarını da bulabiliriz. İtirazlar şöyleydi:
1. Talimata göre yüzde 20’nin üzerinde hakemi görevden alamazsınız.
2. Talimata ek madde ekleyerek hakem sayısında artırma, sonra da azaltma yapamazsınız.
3. FIFA hakemlerinin (Cüneyt Çakır, Ali Palabıyık ve Abdülkadir Bitigen) Aralık 2022’ye kadar klasman düşürülmesi talimatlara aykırı.
4. Bu operasyon, Türkiye’nin UEFA Hakem Konvansiyonu’ndan atılmasına neden olabilir.[vi]
Tahkim Kurulu, söz konusu hakem ve gözlemcilerin itirazlarını haklı bulup kararı iptal etmesine rağmen Gündoğdu MHK’si geri adım atmadı ve 13 hakeme lig karşılaşmalarında görev vermediler.
MHK Başkanı’nın İstifası
Bu gelişmelerin ardından 27 Mart 2022 tarihinde Başakşehir Kulübü, resmi sitesinde bir açıklama yayımlayarak TFF ve MHK’yi istifaya davet etti. Kulüpten yapılan açıklama şöyle: “Merkez Hakem Kurulu‘nun 8 Mart günü çok yanlış bir zamanlama ile hukuka ve vicdana aykırı almış olduğu ‘etik dışı’ kararın Tahkim Kurulu tarafından iptal edildiğini ve liste dışı kalan hakemlerin görevlerine devam edeceğini öğrenmiş bulunmaktayız. 26 Mart 2022 sadece bir tarih değil, Türk futbolu ve adaletinin yanı sıra kaybolan güven unsurunun yeniden doğuşu için umutlarımızın yeşerdiği bir gün olarak yerini alacaktır. Hem talimatlardan bihaber olan mevcut Merkez Hakem Kurulu’nun hem de ülke futbolumuzun yurt içinde ve yurt dışında saygınlığını yitirmesine neden olan Türkiye Futbol Federasyonu‘nun tüm bu yaşanan sürecin ardından mevcut görev ve sorumluluklarına devam etmesi söz konusu olamaz. İstanbul Başakşehir Futbol Kulübü olarak Tahkim Kurulu’nun ‘tarihi’ kararının ardından sürecin henüz bitmediğini ve gelişmelerin takipçisi olacağımızı kamuoyunun bilgilerine sunarız.”[vii]
Tüm bu yoğun gelişmelere karşın ligler tüm hızıyla devam ederken 17 Nisan 2022 Pazar günü MHK başkanı Ferhat Gündoğdu’nun istifası etti. 27 Ekim 2021’de Serdar Tatlı’nın yerine MHK Başkanlığı’na getirilmiş olan Gündoğdu 172 günlük görevini sonlandırırken yerine Sabri Çelik MHK başkanlığına getirildi.
Daha önce iki kez aynı görevi yürüten, Bülent Yavuz ve Hilmi Ok başkanlığındaki MHK’lerde de üye olarak görev yapan Çelik ve oluşturacağı ekip, 16 Haziran’da yapılacak TFF Olağanüstü Genel Kurulu’na dek MHK’yi yönetecek. Bu Genel Kurul’da seçilecek TFF Başkanı, yeni bir MHK oluşturacak.[viii]
Sabri Çelik başkanlığında oluşturulan Merkez Hakem Kurulu şöyle:
Başkan:
Sabri Çelik
Üyeler:
Muhittin Boşat
Murat Ilgaz
Erol Ersoy
Orhan Erdemir
İsmet Arzuman
Hikmet Öksüzoğlu
İbrahim Çınar
Dursun Cumali Sucu [ix]
Ferhat Gündoğdu’nun istifasıyla ilgili eski hakem Ahmet Çakar’dan ise çarpıcı bir iddia ortaya atıldı. Çakar, “Aldığım bilgiyi söylüyorum. Beylerbeyi Tesisleri’nde Ferhat Gündoğdu ve MHK üyeleri atamaları yaparken, telefon geliyor. Ferhat Gündoğdu’na ses kaydı dinlettiler. ‘Bu ses senin mi’ diye sordular. Yarım saat sonra Ferhat Gündoğdu istifa etti.”ifadelerini kullandı.[x]
Eski hakem ve A Spor yorumcusu Erman Toroğlu’ndan da bu istifa ile ilgili çarpıcı yorum geldi. Usta yazar Erman Toroğlu, MHK Başkanı Ferhat Gündoğdu’nun istifasını A Spor’da yorumladı. Toroğlu’nun ifadeleri ise şöyle: “Nihat Özdemir‘den sonra Servet Yardımcı geldi. Servet Yardımcı’nın olaylar karşısında dik durmaya gücü yetmedi. Nihat Özdemir bu konuda dik durdu. MHK Başkanı Ferhat Gündoğdu istifa etmedi, istifa ettirildi.” dedi.[xi]
DSüper Lig’in bitmesine yaklaşık 1 ay kaldı ve yeni MHK ekibi göreve geldi. Türkiye gibi futbol fanatizminin fazlasıyla yaşandığı, futboldan çok hakemlerin konuşulduğu bu ülkede, yeni MHK’nin de uzun ömürlü olmasının hayal gibi durduğu söylenebilir.
Av. Gökçe YURDAKUL
[i] https://www.milliyet.com.tr/skorer/attila-gokce/vah-benim-hakemime
[ii] https://www.sozcu.com.tr/spor/futbol/mhk-baskani-ferhat-gundogdu-hakem-kararinin-detaylarini-anlatti
[iii] https://odatv4.com/spor/mhk-nin-hakem-karari-tahkim-den-dondu
[iv] https://ajansspor.com/haber/hakem-durusmasinda-mhk-baskanina-kritik-soru-saibeli-mi
[v] https://ajansspor.com/haber/hakem-durusmasinda-mhk-baskanina-kritik-soru-saibeli-mi
[vi] https://ajansspor.com/haber/hakem-durusmasinda-mhk-baskanina-kritik-soru-saibeli-mi
[vii] https://www.hurriyet.com.tr/sporarena/medipol-basaksehir-tff-ve-mhkyi-istifaya-davet-etti
[viii] https://www.hurriyet.com.tr/sporarena/mhk-baskani-ferhat-gundogdu-birakti-yeni-baskan-sabri-celik-
[ix] https://www.trtspor.com.tr/haber/futbol/spor-toto-super-lig/merkez-hakem-kurulunda-sabri-celik-donemi-
[x] https://www.cumhuriyet.com.tr/spor/ahmet-cakardan-gundemi-sarsacak-mhk-iddiasi-ses-kaydi-ortaya-cikarsa-
[xi] https://www.fotomac.com.tr/superlig/2022/04/18/ferhat-gundogdu-mhksi-dustu
